osmanlı dönemİ eczacılık

POSTED IN tanca eczanesİ 28 Şubat 2012

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türk ve Müslüman eczacıların adedi çok azdır. Bunun başlıca iki nedeni bulunmaktadır. Birinci neden, Türk ve İslamların eczacılığı esnaflık kabul ederek bu mesleğe itibar göstermemeleri, ikincisi ise ‘ Eczacılık stajı ‘ için çalışılacak eczane bulmanın zorluğudur. 1890 yıllarına kadar İstanbul’ da eczane sahiplerinin hemen tümü gayrimüslim idi. Bunlar yanlarına Müslüman çırak almayı kabul etmedikleri gibi, Müslümanlarda genç çocuklarını, çırak olarak, Gayrimüslim bir kişinin yanına göndermeyi arzu etmiyorlardı.

İlk Türk eczane sahiplerinden Ethem Pertevde çıraklık yaparak staj belgesi almak için bir eczane bulmakta güçlüklerle karşılaşmıştır. Sonunda amcası, zamanının tanınmış hekimlerinden Dr. Hacı Nafiz Paşanın ( 1839- 1929) araya girmesi ile mesele halledilmiştir.

Dr. Nafiz Paşa hükümet katında girişimlerde bulunarak Türk gençlerinin eczane stajlarını askeri ve sivil hastanelerin eczanelerinde yapabilmelerini sağlamış ve bu şekilde Türk gençleri de eczacı sınıfına girme olanağına kavuşmuşlardır.

Askeri Tıbbiye Mektebinden 1840, Sivil Tıbbiye Mektebinden 1870 yılından itibaren, az miktarda Türk ve Müslüman eczacı mezun olmuş ise de bunlar genellikle ordu ve devlet hastanelerinde görev almışlardır. Bu nedenle de şehirlerdeki özel eczaneler uzun süre yalnız yabancı uyruklu ve ya azınlıklardan olan eczacılar tarafından açılmış ve yönetilmiştir.

Türk eczacılar, İstanbulda özel eczahane açmaya 1888 yılından itibaren başlamışlardır. Bu yıl İstanbulda aşağıda isimleri yazılı, iki Türk eczacısı özel eczane sahibi bulunuyordu.

Ali Kadri: Kumkapı no: 29
Arif Kalfa: Avrat pazarı no: 78

1890 yılında İstanbulda yaklaşık olarak 265 eczane bulunuyordu. Bunlardan, aşağıda isimleri yazılı, yalnız 4 tanesi Türktür.

Eşref İbrahim: Kantarcılar no: 62
Hamdi, Ahmet: Zeyrek sokağı no: 1 , Unkapanı
Reşit Mehmet: Salma Tomruk
Sait Mustafa: Yeni mahalle no: 92, Hasköy

1885 nüfus sayımına göre İstanbulun nüfusu 873.565 kişidir. Buna göre bu dönemde İstanbulda yaklaşık 3300 kişiye bir eczane düşmektedir.

Aynı yıl Anadolu illerinde bulunan eczane sayısı söyledir.
Adana: 5, Ankara: 2, Bursa: 7, Diyarbakır: 8, Edirne: 7, Erzurum: 4, İzmir: 40, konya: 2 ve Trabzon: 3

10 yıl sonra, yani 1900 yıllarında, İstanbul’daki özel eczane sayısı 217 civarına düşmüştür. Bunlar arasında aşağıda isimleri yazılı, yalnız 10 eczanenin sahibi Türktür.

Ahmet Hamdi: vezneciler
Ali Haydar: bab-ı Ali caddesi no: 32
Ali Süreyya: Divan yolu no: 171
Beşir Kemal: Bahçekapı
Cemal Mehmet Kazım: Üsküdar İskele Cad.
Ethem Pertev: Aksaray no: 188
Hasan Rauf: Divanyolu
Mehmet Kazım: Beşiktaş İskele sokağı karşışı no: 90
Lütfi İbrahim: Pangaltı , Çayır cad.
Nüshet Ahmet: Divan yolu, no: 108

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Comments are closed.